نگاهی سبک شناسانه به خطبه «متّقین»

خطبه «متّقین» از خطابه­های وزین و رزین امیر سخنوران، امام علی(ع) است. گزاره­های این خطبه، تصویری هنری از پارسایان و توصیف دقیق آنان است؛ تجسیم حالات معنوی اهل تقوا در شب و روز، ترسیم نگاه رفتاری آن­ها به بهشت و جهنم، علم و حلم تقواپیشگان، بصیرت در دین، تعامل با گروه­های مختلف مردم، آرزوها و سیره فردی و اجتماعی پرهیزگاران از ویژگی­های تبلور یافته در این خطبه است. در جستار حاضر با نگاه درون متنی و در جهت بررسی سبکی این خطبه، از رهگذر واکاوی افقی متن، سه سطح فکری، زبانی و ادبی اثر مورد تحلیل و بررسیِ سبک­شناسانه قرار گرفت و این نتیجه به دست آمد که از جمله ویژگی­های سبکی این متن دینی می­توان به مواردی مانند، توجّه به جملات کوتاه، کاربرد سجع، جناس، تکرار واکه­ها، استفاده از آرایه­هایی مانند مراعات نظیر، طباق و بینامتنی با قرآن کریم اشاره داشت. باید اذعان کرد که تمامی سبک­ها و فرایندهای زبانی به کار گرفته شده در سطوح زبانی و ادبی با سطح فکری صاحب سخن تناسب، هماهنگی و همسویی دارد.